Tsaw ra
hkungga ai nu wa hpu nau ni, anhte ma hkra gaw Karai Kasang hpe tinang a shangwang shinggan de adawk shapraw kau na dan dan
leng leng shakut nga ai aten, prat ladaw hta asak hkrung nga ga ai. Kaga shinggan mungkan de pyi n yu ra ai, Karai a mying
gang nna gaw gap tawn ai, "In God we Trust" nga nna npawt nhpang de sharawt wa ai anhte nan shang lawm asak hkrung nga ai
America mungdan hpe yu yang pyi grai dan leng nga ai.
Lai wa sai August shata 27 ya shani, Alabama state tara rung ndaw kaw Tara Kanu shi tawk
ka tawn ai lungpa hte adawt htu nna, garawt kabai kau sai re. Mung shawa daw tsa mu mada lu ai dan dawng ai shara hta gara
makam masham a kumla hpa mi rai rai n mai tawn ai nga ma ai. Laika sharin ai jawng hkan e, dawnghkawn a shawng ga shaka la
ai Pledge of Allegiance hta under God nga ai Karai a mying ningsang lawm ai re. Dai hpe unconstitutional
nga nna tsun kajai dang rang ma ai. American gumsan magam George Bush hku nna Gay Marriage ngu ai num shada la shada kanawn
dinghku shang ai lam hpe ninghkap ai lam tsun sai. Dinghku de shang ai lam hte seng nna shi a ningmu hpe dan dan leng leng
tsun shapraw wa ai shaloi adawt dinglun ai ni amyu myu nga tsun ma ai. Shi a makam masham hpe mung masa pinra de dun bang
wa ai lam re nga tsun ma ai. Jaw n jaw ngu ai hpe gaw ngai hku hpa wa mi n tsun mayu ai. Tim, ndai zawn re ai lam ni hpe maram
yu sawn yu yang, anhte mu mada lu ai dan dawng ai lam langai mi nga ai. Dai gaw kaga n rai, Karai hpe shing n rai, Karai a Mungga shing n rai Hkristu hpe wuhpung wuhpawng a tingwang
shinggan de adawt shapraw, mala shapraw na shakut ai lam rai nga ai.
Mai sa Christianity ngu ai Hkristan mungkan shing n rai nawku hpung kata hta e gaw gara
hku rai ta? New Hampshire hta e lai wa sai November shata 2 ya shani mungkan hta shawng nnan na Gay Bishop, la shada
kanawn ai wa, Gene Robinson hpe Anglican hpung woi hpung up hku nna dang la sai. Hpung up dang ai poi hta shi a hka mat sai
madu jan dingsa hte, shi hte ya dai ni du 12 ning kanawn nga ai la wa mung sa du ai da. Dai lam hte seng nna Anglican hpung
kata e nan amyu myu kashai wa sai. Dai hta Anglican hpung-up langai mi hpa tsun a ta? nga yang, Prat ladaw galai shai wa ai
hta hkan nna ra ai lam hpe jahkum shatsup mat wa ai lam she re nga ai.
Kaga hpung shinggan
de na ni Karai Kasang hpe hpung kata de htu anyin bang nga ai ten hta, nawku hpung na ni bai rai jang Karai Kasang hpe hpung
a shang wang shinggan de bai adawt mala shapraw nga ai aten nan re.
Hpa
majaw ndai zawn Karai Kasang hpe Shi a Mungga hpe adawt shapraw mayu na ta? Lam amyu myu nga ai hta lahkawng hpe tsun mayu
nngai.
(1)Karai n lawm tim n ra ai, lawm yang pyi grau dingbai
dingna byin ai ngu ai myit jasat a majaw rai nga ai.
(2)Bai langai gaw Karai hpe kam hpa na malai kaga lama
ma hpe kam hpa mat ai. Karai a shara hta kaga langai ngai hpe shara jaw kau mat ai majaw rai nga ai.
Ndai zawn re ai aten ladaw hte myit masa hta n gun shaja ya lu ai gaw Emmanuela
ngu ai Kasha Karai Kasang sha re. Emmanuela ngu ai a lachyum gaw Anhte hte rau rai nga ai Karai ngu ai re. Lamu kasa hku nna
Yosep hpe Mari hpe la n hkum hkrit. Na-um nasin gaw Chyoi pra ai a atsam hte byin wa ai re. Shangai na ma gaw Emmanuela mying ai wa rai na re nga ai. Lamu kasa gaw lai
wa sai shaning 2700 ning (B.C 700)daram hta myihtoi Esaia e tau hkrau htoi tsun tawn ai ga hpe
bai madi madun ai re. Ndai Emmanuela du pru na ngu ai Esaia a myi htoi htoi tawn ai lam gaw lahkawng lang numdaw nna
dik tup lai wa sai Double fulfillment re. Kalang gaw Esaia a lak htak hta nan rai nna, hti hkum lahkawng ngu
na grau ahkyak ai dik tup ai lam gaw Yesu shangai wa ai hta dik tup wa ai re.
Amyu lakung 12 ahkum ara rai na B.C 1050 ning daram hta gaw de hpang ai Israela mung dan
gaw B.C 930 ning daram hta lahkawng brang ga garan mat wa sai. Lahta mungdaw de lakung (10) lawu mung daw de lakung (2) hte
gaw de nna Lahta mung hpe Israela, lawu mung hpe Yuda mung ngu shamying sai. Myihtoi Esaia a lak htak e lahta mung na hkawhkam
wa gaw Suri mung na hkaw hkam hte pawng nna Asuri ngu ai mung kaba hpe majan baw ma ai (Asuri mung gaw ya na Saddam Hussein
up lai wa sai Iraq ginra re). Lahta mung Israela hkaw hkam gaw Suri hkaw hkam hpe woi nna kahpu kanau mungdan Yuda hpe sa
htim ai shaloi dai aten hta hkaw hkam rai nga ai Ahaza gaw Asuri masha ni hpe kam hpa wa ai. Dai zawn re ai aten hta Karai
Kasang gaw Esaia hpe dat nna Ahaza hkaw hkam hpe n-gun jaw shangun sai. Esaia hku nna Karai hpe kam hpa na matu tsun nhtawm,
Karai kaw kumla hpyi u nga tsun sai. Shaloi Ahaza gaw, Karai hpe gaw n chyam na nngai gaw nga ai. Rai tim shi a myit masin
hpe chye ya nga ai Karai gaw Esaia hku nna kumla jaw sai. Shayi hkawn sek hku nna shadang sha shangai wa na re, dai ma hpe
Emmanuela ngu shamying na re, dai ma kaja ai hte n kaja ai garai n chye ginghka ai aten hta Ahaza hkrit nga ai hkawhkam lahkawng
hkrat sum mat na re nga ai. Kaja wa nan B.C 731 ning hta Suri mung hkrat sum mat sai, B.C. 722 hta Israela mung hkrat sum
mat sai re. Ndai lam gaw Esaia a hte Ahaza a prat hta kalang mi dik tup ngut sai. Chyum hpaji chye ai nkau mi gaw Esaia la
ai num hkawn sek gaw kasha la kasha lu nna dai la kasha nau wa n lu kaba shi ai aten hta ndai lam ni byin pru sai nga ma ai.
Ahaza hku nna hkawhkam lahkawng hpe hkrit gari nga ai zawn anhte shinggyim masha
ni Satan ngu ai Karai a hpyen hpe hkrit gari nga ai aten hta Karai Shi nan Shinggyim hkum hkrang dagraw let, anhte hte rau
nga na matu Emmanuela hku nna du sa sai re. Dai ni anhte Emmanuela ngu ai Kasha
Karai kaw na lu la mai ai lam ni, Emmanueal anhte hpe jaw ya nga ai lam ni gaw hpa baw rai nga ai kun? Emmanueal jaw ya nga
ai lam mali hpe garan kachyan mayu nngai.
1. Emmanuela gaw anhte a hkam sha ai lam hpe chye ya nga ai Karai re. (Understanding)
Ahaza hkaw hkam hte mung shawa masha ni makau grup yin mungdan lahkawng a hpyen hpe hkrit gari nga ai ngu ai hpe Karai chye
ya nga ai. Political pressure nga ai hpe chye na ya ai. Dai majaw Esaia hpe dat dat ai re. Dai ni anhte a prat mung dai zawn
pressure grai law ai prat re. Political pressure, economic pressure, family pressure, aten shachyut nna asak hkrung ra ai
pressure, kashu kasha ni a matu hpaji hte seng nna myit ra ai pressure dinghku hte seng nna myit ra ai pressure law la rai
nga ga ai. Hebre laika 4:15 hta hpa tsun a ta? Anhte gaw anhte zawn hkum shan hta asak hkrung ga
sai anhte hpe chye na ai hkingjawng lu tawn nga ai. Emmanuela kasha Karai gaw shinggyim hkum shan dagraw asak hkrung yu sai
re majaw anhte a manghkang, myit tsang lam ma hkra hpe chye nga ai n-gun la ga.
2. Emmanuela gaw
anhte hpe dai ni na matu n-gun atsam jaw nga ai Karai re (Strength for Today).
Yuda
hkaw hkam Ahaza hte shi a mung masha ni shanhte a hpyen rai nga ai Suri masha hte Israela masha ni hpe hkrit gari nga ai majaw
lahput lagaw kya nga ai aten hta Karai gaw ngai gaw Emmanuela re nga nna n-gun jaw sai.
Ndai hta anhte chye na ra ai lam gaw Emmanuela Karai anhte a manghkang hpe chye ya nga tim
dai manghkang ma hkra hpe kalang lata n la kau ya ai. Dai
myit ru myit yak hpa lam hte tang ai n-gun mahtang jaw nga ai. Yosep a asak hkrung lam hpe yu ga, Emmanuela ngu ai Karai shinggyim
hkum hkrang sa hkam la na lam hta kawa langai a lit la na hpe lamu kasa shi hpe tsun sai. Tim, dai lit hpe la nna Mari hpe
makawp maga woi awn mat wa ai shaloi she yak hkak ai lam amyu myu hkrum sai. Ma Yesu hpe hprawng makoi hkawm ra ai. Ngai hpe n-gun lagaw shaja ya ai wa a majaw lam shagu hpe ngai hkam lu nngai nga ai Kasa Pawlu hte rau Emmanuela
hta n-gun la ga.
3. Emmanuela gaw
anhte hpe hpawt ni na matu myit mada lam jaw ya nga ai. (Hope for Tomorrow)
Karai Wa gaw Ahaza hkaw hkam hte Yuda mung masha ni hpe n-gun atsam jaw ai hta n ga, lani
mi na aten hta nanhte a hpyen ni hten bya mat na re nga ai myit mada lam mung jaw ya sai. Dai majaw Asuri ngu ai mung kaba
hpe myit mada na malai, Ngai hta e myit mada nga mu, ngai chyu nanhte a myit mada shara re nga nna tsun shadum sai.
Dai ni anhte a myit mada ai lam gara hta gaw gap nga ga ai kun? Hpaji byeng-ya hta kun?
Magam bungli hta kun? Arawng aya hta kun? Tinang a bawnu atsam hta kun? Ja gumhpraw hta kun? Mung masa lam hta kun? Ndai lam ni gaw anhte a matu grai kaja ai lam ni gaw rai na re. Tim, ndai
lam ni gaw hpawt hpra ni a matu kaja dik ai myit mada shara gaw n rai na re. Ndai lam ni gaw shamu shamawt chye ai galai shai chye ai. Hten mat chye ai run mat chye
ai lam ni re.
4. Emmanuela gaw
Htani Htana Hkye Hkrang la ai Lam Shing nrai Htani Htana asak jaw nga ai Karai re. (Eternal Life)
Karai gaw Yuda masha ni hte hkawhkam Ahaza hpe hpyen ni a lata hkye hkrang la na gaw Asuri kaw na n rai, Yehowa
Karai sha rai nga ai lam shadum sai. Dai hte maren anhte shinggyim masha ni hpe yubak kaw na hkye hkrang nhtawm htani htana
asak jaw ya lu ai gaw Emmanuela Karai sha rai nga ai. Emmanuela
Karai jaw ya nga ai lam ni hta kaba dik htum ai ahkyak dik htum reng dik htum ai gaw Htani htana asak re
Shinggyim masha gaw Adam a majaw yubak kap ai ni tai mat sai rai nna, Ngarai hte sha ging dan mat sai ni rai
saga ai. Karai a hpyen tai mat nna kanu a hkritung kaw nna nan yubak hpring ai ni rai saga ai. Ngarai kaw na lawt lu na matu
tinang a atsam hte gara hku nna mung nmai byin sai. Dai zawn re ai shinggyim masha ni hkye hkrang la ai lam hpe lu la na matu,
Karai nan anhte hpe hkan tam la ra sai. Chyum laika hta tsun ai gaw Asai n hkaw yang mara raw na lam nnga sai nga ai dai zawn
asai hkaw lu na matu, Wenyi rai nga ai Karai gaw shinggyim hkum hkrang dagraw hkam nna Yubak a shabrai hpe wa kau ya na ra
sai. Karai gaw Emmanuela hku nna masha hkum hkrang hkam la ra sai. Emmanuela wudang ntsa e si hkam ai shaloi NGUT MA SA LI
AI nga nsa hti mat wa ai re. Bungli ngut boi sai Greek ga hku Tetelestai nga ai. Yubak a
shabrai hka wa ya sai. Shinggyim masha ni a daw hta shanhte a atsam hte n lu wa ai hka hpe ngai ma hkra tsep kawp wa kau ya
sai ngu ai lachyum re.
Nang ngai anhte a atsam, ding hpring ai lam hte n lu mari ai
htani htana asak hkye hkrang la ai lam a matu Emmanuela mari ya sai. Dai shi mari da ngut sai HTANI HTANA ASAK HPE ANHTE HPE
KUMHPA HKU NNA JAW NGA AI RE. Dai majaw hkye hkrang la hkrum ai lam gaw makam masham hte sha re (Ehpesu Laika 2:8-10 hta hpa
tsun a ta?)
Kaning
rai nme law makam masham a marang e chyeju hte sha nanhte hkye hkrang la ai hkrum manit dai nga ai re...dai gaw nanhte kaw
na nrai, magam bunglu hku nna mung nre nga bai kahtap tsun nga ai. Karai a kumhpaw kumhpa re nga ai.
Dai kumhpa hpe anhte hkum
ding dek lu saga ai kun?
Htani
htana asak hkye hkrang la ai kumhpa hpe lu saga ai ngu ai mung ya ndai mungkan e naw asak hkrung nga ai ten hta chye nan chye
mai ai. Yawhan a shagun dat ai laika Langai daw kaba 5:12 hte 13 hta Dai Kasha hpe lu ai wa gaw asak hpe mung lu nga ai, nga
ai bai 13 hta Karai a amying nsang hpe kam sham ai nanhte gaw nhtum nwai asak lu na manit dai nanhte chye myit ga ndai lam
nanhte hpe ka dat ma sa de ai. nga ai. Htani
htana asak lu sai chye na matu re nga ai...Nang ngai hkrak chye nga saga ai kun?
Dai
ni Hkrismas shani ndai mali gaw grai ahkyak na re. Emmanuela ngu ai anhte hte rau rai nga ai Karai jaw ya nga ai ndai mali
hte lu la let asak hkrung ga.
Hkum ding dek a asak hkrung lam ndai mali hte gaw gap ga, anhte a kun dinghku ni hpe ndai kumhpa mali hte gaw
gap ga, anhte a wuhpung wuhpawng hpe ndai mali hte shangang tawn ga. Emmanuela gaw anhte a shingbyi wahpang, ngang grin ai
lunghkrung rai nga ai. Adum nga ga.